Türk Toraks Derneği KKTC Temsilciliği, elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri hakkında yayımladığı görüş raporunda, bu ürünlerin sağlığa zararları konusunda kamuoyunu ve karar vericileri uyararak önlem alınmasını talep etti. Raporda, tüm tütün ürünleri gibi elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin de toksik olduğu ve kanserojenler içerdiği vurgulandı.
Türk Toraks Derneği KKTC Temsilciliği tarafından yayımlanan raporda, dünyada her yıl 8,5 milyondan fazla insanın ölümüne yol açan tütün bağımlılığından da bahsedilerek, “Tütün endüstrisi, bir yandan sigarayı bırakmak isteyen kişileri hedef alarak, sigara bırakma yöntemi olarak lanse ettikleri elektronik sigara, ısıtılmış tütün ürünlerini pazarlayarak, bir yandan da gençleri hedef alarak insanların hayatları pahasına kazançlarını arttırmaya devam etmektedirler” denildi.
Dünya genelinde elektronik sigara (e-sigara) ve ısıtılmış tütün ürünlerinin kullanımının daha önce sigara içmemiş gençler arasında da hızla arttığının kaydedildiği raporda, KKTC’de e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin satışının hem internetten hem de markalara özel açılmış tütün satış noktalarından belirtildi.
Raporda, “Misyonu ulusal akciğer sağlığını korumak ve geliştirmek olan Türk Toraks Derneği, bu ürünlerin sağlık zararları konusundaki artan bilimsel kanıtlardan kaygı duyarak, kamuoyunu ve karar vericileri uyarmakta ve önlem alınmasını talep etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri kullanım yaygınlığı ile ilgili verilerin de paylaşıldığı raporda, “18-20 yaşındaki yetişkinlerin yüzde 20’sinden fazlası e-sigarayı en az bir kez denemektedir. 3 bin 925 çocuk ve ergeni kapsayan, 69 ülke ve bölgeyi temsil eden 26 ulusal anketten derlenen verilere göre, nikotin içeren ve içermeyen elektronik dağıtım sistemlerinin kullanım yaygınlığı yüzde 17,2 olarak bildirilmiştir. Bu sonuç, dünya genelinde neredeyse her 5 çocuk/ergenden 1’inin nikotin içeren elektronik dağıtım sistemleri ile tanışık olması demektir. Ülkemizde yapılan anket çalışmalarında da e-sigaranın gençler arasında yaygın olarak kullanıldığı tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.
Nikotin konsantrasyonları büyük ölçüde farklılık gösteren e-sigaralarda propilen glikol, gliserol, etilen alkol, polietilen glikol (PEG400), diasetil dietilen glikol, amino-tadalafil, rimonabant, cannabibinoid, nitrozaminler, formaldehit, asetaldehit keton, civa, tetrametilpirazi, kurşun, nikel, krom, nikotin, yapay aromalar olmak üzere çok çeşitli kimyasalların bulunduğunun aktarıldığı raporda, “Isıtılmış tütün ürünleri elektronik olarak kontrol edilen bir ısıtma sistemi ile tütün yakmadan nikotin açığa çıkaran ürünlerdir. Tüm tütün ürünleri gibi toksiktir ve kanserojenler içerir” denildi.
E-sigarada bulunan çeşitli kimyasalların yanı sıra özellikle aroma verici katkı maddelerinin de insan embriyo kök hücreleri, fare nöral kök hücreleri ve insan pulmoner fibroblastları üzerine sitotoksik etkisi gösterdiğinin vurgulandığı raporda, beyin gelişimine nörotoksik etkisi olduğu ve annenin e-sigara içmesinin çocukta davranışsal ve kognitif değişikliklere yol açabileceği bildirildi.
Raporda, e-sigaranın başta solunum ve kardiyovasküler sistemler olmak üzere karaciğer, böbrekler ve sinir sistemine de zararları olduğu; bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek, zatürre gibi alt solunum yolu infeksiyonları riskini artırdığı; akut akciğer hasarı ile solunum yetmezliği ve ölüme yol açabildiği; SARS-CoV-2'ye duyarlılığı ve COVID-19 gelişimini artırdığı vurgulandı.
Isıtılmış tütün ürünlerinin kullanıcılarını, çoğu kansere neden olan toksik maddelere maruz bıraktığının ve geleneksel sigaralardan daha az zararlı olduklarını gösteren yeterli kanıt olmadığının kaydedildiği raporda, “Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, her türlü tütün ürünü kullanımı, e-sigaralar ve ısıtılmış tütün ürünleri de dahil olmak üzere zararlıdır. Avrupa Solunum Derneği (ERS), sigara içiminde olduğu gibi, ısıtılmış tütün ürünlerinin de bağımlılık yaptığı ve insanlar için kanserojen maddeler içerdiğini bildirmiştir” denildi.
Açıklamada, şu ifadeler de yer aldı:
“Amerikan Toraks Derneği (ATS) ve diğer uluslararası solunum dernekleri, e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin tehlikeleri, insan sağlığına ve tütün kontrolü mücadelesine verdikleri zararlar hakkında görüş raporları yayınlamıştır. Avrupa Pediatri Akademisi (EAP) e-sigaraların ve ısıtılmış tütün cihazlarının ve bu cihazlarda kullanılan likitlerin sağlık açısından çok tehlikeli olduğunu, bu nedenle çocuklar ve gençlerin e-sigaraya erişimlerinin ve tıpkı sigara dumanında olduğu gibi pasif maruziyetlerinin de yasalar aracılığıyla engellenmesini önermektedir. Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları Uluslararası Birliği (UNION), yüksek bağımlılık yapıcı nikotin ve tütün ürünlerinin düşük ve orta gelirli ülkelere sokulmasının felakete varan sonuçları olacağını bildirmektedir.”
Nikotin oranı çok yüksek olan, toksik aromalar bulunduran Puff Bar’ın satışı ve ithalinin Bakanlar Kurulu’nun yeni bir emirnamesiyle serbest bırakıldığının belirtildiği raporda, Puff Bar’ın kullanımının tehlikeleri de aktarıldı.
“Çocuklar ve ergenlerde yüksek nikotin bağımlılığı için giriş kapısı oluşturan bu ürünlerin piyasaya sunumu gelecek nesillerin sağlığı için son derece tehlikelidir” denilen raporda, bütün bilimsel çalışmaların puff bar da dahil bütün e-sigara ve ısıtmalı tütün ürünlerinin sağlık üzerine zararlarını destekler yöndeyken, halk sağlığını korumakla yükümlü ülke yöneticilerinin bu “zehirin” ithalini ve satışını serbest bırakmaya nasıl karar verdiğinin düşündürücü olduğu vurgulandı. Raporda, bu ürünlerin satışının serbest olmasının, ürünlerin KKTC üzerinden Türkiye’ye girişini arttırarak kullanımı teşvik edeceği uyarısında da bulunuldı.
Raporda, Türk Toraks Derneği’nin elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri hakkındaki görüşü şöyle özetlendi:
“Tütün endüstrisi, e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri gibi yeni ürünler ile bağımlılığı sürdürme ve arzı arttırma çabası içerisindedir.
Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri de birer tütün ürünüdür ve sağlığa zararlıdır.
Daha az zararlı olduğu ileri sürülen bu ürünlerin kısa süreli kullanım sonrasında bile ölümle sonuçlanabilen ciddi akciğer hasarı ve solunum yetmezliğine neden olabildiği kanıtlanmıştır.
Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin sigara bırakma yöntemi olarak kullanılamayacağı yapılan araştırmalarla gösterilmiştir.
Başta sigara içmeyenler, çocuk, ergen ve hassas gruplar olmak üzere bütün toplumun e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerine (doğrudan tüketim yoluyla veya buharına dolaylı olarak) maruz kalması engellenmelidir.
Tüm halkımızın, özellikle gençlerimizin ve çocuklarımızın sağlığını açıkça bozan ve tehdit e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri gibi yeni nesil tehditlerin üretimine, ithalatına ve satışına izin verilmemelidir.”