ELEKTRİK KESİNTİLERİ SIRASINDA GIDA GÜVENLİĞİ ENDİŞELERİ

Sıkça elektrik kesintisi yaşadığımız şu günlerde,  buzdolabındaki ve dondurucudaki  yiyeceklerin akıbetinin ne olacağı akla gelen ilk sorulardan bir tanesidir. Bu bağlamda  gıda tedarik zincirlerinin alacağı tedbirlere ek olarak hem bireysel olarak alışverişlerimiz sırasında, hem de evlerimizde  alınacak önlemler ve dikkat edilecek hususlar konusunda Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) kamuoyunu bilgilendirmek istediğini açıkladı. Verilen bilgiler şunlardır:

ELEKTRİK KESİNTİSİ ÖNCESİ ALINACAK ÖNLEMLER:

  • Tüm soğuk hava depoları, buzdolapları ve dondurucuların verimli bir şekilde çalıştığından emin olunmalı ve sıcaklıklar termometre yardımıyla düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Buzdolaplarının  +4 oC, dondurucuların ise -18 oC’de çalıştığından emin olunmalıdır.
  • Tedarik zincirinin ilk basamağı olan tedarikçilerin soğuk muhafaza ürünlerini uygun sıcaklıklarda taşınmasının sağlanması, sevk anında süratle market soğutucularına yerleştirilerek soğuk zincirinin kırılmaması çok önemlidir.
  • Marketlerin elektrik kesintisi gibi durumlarda uygun sıcaklıklarda muhafazasını sürdürebilmesi için mutlaka jeneratör kullanılması gerekmektedir.
  • Jeneratör olmayan işletmelerde ve evlerde elektrik kesintilerinde kullanılmak üzere  derin dondurucuda, buzdolabında veya soğutucularda yiyeceklerin soğuk kalmasına yardımcı olmak için buz aküleri veya jel paketleri bulundurun.
  • Hemen ihtiyacınız olmayabilecek  taze et ve tavuk gibi soğutulmuş ürünleri daha uzun süre  bozulmadan muhafaza etmek için  dondurun.
  • Dondurucudaki yiyecekler gruplandırılmalıdır. Örneğin kolay çözülebilecek gıdalar iç bölümde dururken, zor çözünecek gıdaları kapağa yakın konumlandırılmalıdır.
  • Enerji kaybı olmaması adına alışveriş esnasında da istenen ürünü hızlıca alıp dolap kapaklarının kapalı tutması, kendisine gösterilen önemi bir başka müşteriye de göstermesi halk sorumluluklarımızdan olmalıdır. İkaz edici levhalar kullanılmalıdır.

ELEKTRİK KESİNTİSİ SIRASINDA:

  • Kasapların kıyma makinelerinin soğutuculu olsa dahi her kullanımda içinde kalan parçaların ayrılması, parça etlerin kıyma haline getirilmeden tezgahta değil soğuk hava depolarında asılı şekilde muhafaza edilmesinin sağlanması gerekmektedir.
  • Balık satış noktalarından balık alırken buzun mutlak suretle varlığını kontrol edilmelidir. Balıkta koku olmamasına , gözleri parlak ve  solungaçlarının canlı kırmızı olmasına dikkat etmeliyiz.
  • Tavuk satış noktalarında ise buzluk ve derin dondurucuların kapaklarının iyice kapalı olması, ürünlerde herhangi bir renk değişikliğinin bulunmaması, ürün alırken de kapakları olabildiğince kısa süre açık tutulması ürünün bir süre daha korunmasını sağlayacaktır. Alınacak bu önlemler, çiğ ve bakteri üreme özelliği bakımından çok riskli olan bu grubu da belli bir süre koruyacaktır.
  • Süt ve süt ürünlerinde sıvı ve yumuşak yapıda olanlar (süt, ayran, kefir, krem peynir, yumuşak yapılı peynirler, yoğurt vb) 2 saatten fazla sürede +4 oC üzerindeki sıcaklığa maruz kalmış ise  tüketilmemelidir. Ancak sert yapıdaki peynirler (çedar, parmesan vb) daha dayanıklı olduğundan bu ürünler daha uzun süre +4-8 oC sıcaklığa maruz kalabilirler.
  • Kırmızı et, kanatlı eti ve deniz ürünleri işlenmiş veya işlenmemiş olması farketmeksizin 2 saatten fazla +4oC nin üzerindeki sıcaklığa maruz kalmış ise tüketilmemelidir.
  • Ekmek grubu ürünler serin yerde muhafazası yeterli olacağından bu kategoriye girmemektedir.

ELEKTRİK KESİNTİSİ SONRASINDA:

  • Gerekmedikçe buzdolapları açılmamalı, açılmamış buzdolabı yiyecekleri 4 saat boyunca mevcut ısısında tutacaktır. Elektrik kesintisi 4 saatten fazla sürerse buzdolabının iç sıcaklığı giderek değişmeye başlar bu yüzden buzdolabı sıcaklığını kontrol ediniz. Et, tavuk, balık, süt ürünleri, yumurtalı gıdalar 4 saatten sonra bakteri üretmeye başlar ve hızlıca bozulma gösterir. Yeterli soğutma yapılmadığı zaman ve bu gıdalarda şüpheye düştüğünüz anda kesinlikle tüketmeyiniz.
  • Dondurucudaki yiyecekler buzdolabı kısmına göre daha uzun süre dayanmaktadır.  Eğer dondurucu kapağını açmazsanız tam dolu bir dondurucu 48 saat, yarım dolu dondurucu ise 24 saat gıdaları korumaktadır.
  • Donmuş gıda eğer hala buz kristalleri içeriyorsa bozulmanın başlamamış olduğunu ve yeniden güvenle dondurulabileceğini göstermektedir.
  • Gıdalarda alışılmadık renk, koku, yapı görmüşseniz o ürünü tüketmemeniz gerekmektedir. Gıdaların bozulup bozulmadığını anlamak için kesinlikle tadına bakmamalıyız.
  • Kapağı açılmamış bir dolapta tamamen çözüldüğünden emin olduğunuz dondurulmuş gıdalar 24 saati geçmemiş ise ve sıcaklık + 4 oC’den yüksek değil ise ürünler pişirilip tüketilebilir fakat kesinlikle tekrar dondurulmamalıdır.
  • Elektrik kesintisinden sonra şüpheye düştüğünüz  yiyecek varsa  mutlaka atınız. Gıda zehirlenmesi basite alınacak bir durum değildir.

Alınacak önlemler ve dikkat edilecek hususlar gıdalarımızı tamamı ile koruyamayacaktır. Ancak bilinmelidir ki bilinçli tüketicilerin bulunduğu her alanda kaynaklarımız daha verimli kullanılacak, var olan bu ekonomik krizde yaşamımızı sürdürmemiz için gerekli besinlerin de israfını önemli ölçüde engelleyecektir.