6 Şubat 2023'te yaşanan depremler sonrasında, KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO), toplumda oluşan kaos ve endişeye karşı hızlı bir refleks göstererek önemli adımlar attıklarını belirtti.
IMO Başkanı Abdullah Ekinci konu ile ilgili yaptığı açıklamada, Deprem Komitesi ve Akademik Kurul'un hızla toplanmasının ardından, Hızlı Tarama Yöntemi belirlendi. Oda üyeleri, gönüllü olarak bu taramaları gerçekleştirmek üzere çağrıldı ve 100'den fazla mühendis, devlet okulu binalarını taramak için seferber olduğunu belirtti. Bu kapsamda, KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası'nın geliştirdiği hızlı deprem tarama metodu kullanılarak tüm devlet okulu binaları tarandı.
Bu süreçte, ülkemizdeki yapı stoğunun özellikleri dikkate alındı ve risk sıralaması bilimsel esaslara dayanarak belirlendi. Sıralama, Başbakanlık, Milli Eğitim Bakanlığı, belediyeler ve öğretmen sendikalarıyla da paylaşıldı. Risk sıralaması doğrultusunda, Milli Eğitim Bakanlığı en riskli 124 okulda güçlendirme projeleri hazırlanmasına karar verdi. Bu süreçte, İnşaat Mühendisleri Odası Mehmet (Asi) Göze Yapı Malzemeleri ve Zemin Mekaniği Laboratuvarı'nda 746 bina üzerinde toplam 1385 test yapıldı.
Güçlendirme projeleri tamamlanan okulların proje dosyaları vizelenirken, 60 okul ihale aşamasına geldi. 124 okuldan 65'inin projesi tamamlanmış, bunlardan 29'u ihale edilmiş ve 11'inde güçlendirme çalışmaları tamamlandı. IMO tarafından hükümete yapılan çağrıda, Cumhurbaşkanlığı veya Meclis binaları gibi projelerden önce okullardaki güçlendirme çalışmalarına öncelik verilmesi gerektiği vurgulandı. Bu çalışmaların hastaneler, sosyal konutlar ve özel konutlara da genişletilmesi gerektiği belirtilirken, her gecikmenin can kaybını artırabileceği uyarısı yapıldı. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, gelecekte karşılaşılacak felaketlerin çok daha büyük olabileceği hatırlatıldı.
İMO tarafından yapılan açıklamanın tamamı şöyle: "6 Şubat 2023 depremlerinin ardından, KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, toplumda oluşan kaos ve endişeye hızlı bir reaksiyon göstererek çalışmalar başlatmıştır. Öncelikle, Deprem Komitesi ve Akademik Kurul hızla toplanarak ülkemiz için uygun olan Hızlı Tarama Yöntemi belirlenmiş ve Oda üyeleri gönüllü olarak bu taramaları yapmak için çağrılmıştır. 100'den fazla gönüllü mühendisin katılımıyla, tüm devlet okulu binaları KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından geliştirilen hızlı deprem tarama metodu kullanılarak taranmıştır.
Metodun geliştirilmesinde, ülkemizdeki yapı stoğunun özellikleri ve uygulamaları da dikkate alınarak İMO Akademik Kurulu ve Deprem Komitesi tarafından çalışmalar yürütülmüştür. Deprem risk sıralaması bilimsel esaslara dayalı olarak belirlenmiş ve süreç içinde hem Başbakanlık hem de Millî Eğitim Bakanlığı ile paylaşılmıştır. Ayrıca, tüm belediyeler ve ilgili öğretmen sendikalarıyla da paylaşım yapılmıştır. Bu aşamadan sonra, Milli Eğitim bakanlığı tarafından risk sıralaması göz önünde bulundurularak en riskli 124 okulda güçlendirme projeleri hazırlanmasına karar verilmiştir.
Bu kapsamda, İnşaat Mühendisleri Odası Mehmet (Asi) Göze Yapı Malzemeleri ve Zemin Mekaniği Laboratuvarı'nda 124 okula ait 746 binada toplam 1385 test yapılmıştır. Süreç içinde güçlendirme projeleri tamamlanan okulların proje dosyaları vizelenmiş, 60 okul ise ihale aşamasına gelmiştir. 124 okuldan 65 okulun projesi tamamlanmış, bunlardan sadece 29’u ihale edilmiş ve 11’i tamamlanmıştır. Bu aşamada unutulmamalıdır ki bahse konu güçlendirmeler neticesinde mevcut okulların kullanım süresi uzamayacaktır, sadece yaşanması muhtemel depreme karşı koyabilecek duruma getirilecektir. Güçlendirmenin amacıda budur.
Yine güçlendirme çalışmalarının başladığı okullar ziyaret edildiği zaman bahse konu 124 okuldan bir kısmındaki güçlendirme çalışmalarının 2024-2025 Eğitim Öğretim yılına yetişmeyeceği gözlemlenmiştir. Her işlemde olduğu gibi yapı faaliyetlerininde belli bir süreci olduğu unutulmamalı ve bu sürecin içerisinde birçok öngörülmeyen problemlerle karşılaşıldığı malumdur. Unutulmamalıdır ki Güney Kıbrıs bahse konu güçlendirme projelerinin 10 yıla yayarak Avrupa Birliği fonları ile tamamlamış ve halen 2023 yılında benzer seferberlikler başlatıp sürdürmektedir.
Sevindirici olan bahse konu güçlendirme proje ve uygulamaların yerli mühendis ve müteahhitler tarafından uygulanıyor oluşu bilgi birikimi ve yapabilirliğinizin toplum olarak artırmıştır. Buda ileride yaşanması muhtemel depremlerden sonra daha hızlı reaksiyon verip yaşamı hızlı bir şekilde normale döndürmemizi sağlayacaktır.
Hükümetin bir an önce önceliğini doğru belirleyip Cumhurbaşkanlığı veya Meclis binaları değil, okullardaki güçlendirme çalışmalarının tamamlanmasına ağırlık verip sonrasında bahse konu çalışmaların sırası ile hastaneler, sosyal konutlar ve özel konutlara kadar genişletilmesi gerekmektedir. Bu süreçte her gecikme, can kaybını artırabilecek ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, bizleri bekleyen felaketin boyutlarının çok daha büyük olacağını hatırlatırız."