KKTC Merkez Bankası’nın Temmuz-Ağustos Eylül ayı çeyrek raporu açıklandı. Rakamlar pek de iç açıcı değil. Döviz çıkarken, döviz borçlanma da artıyor. Tahsili gecikmiş borçlar ise artıyor

HEM TL HEM DE YABANCI PARA KREDİLERDE ARTIŞ: 2017 yılının üçüncü çeyreğinde kredilerin 7 milyon 401 bin TL’si Türk Parası cinsinden, 5 milyon 776 bin  TL’si ise Yabancı para cinsinden. Söz konusu dönemde, bir önceki çeyrek döneme göre Türk Parası cinsinden kredilerde binde 5,1, Yabancı Para cinsinden kredilerde ise yüzde 5,56 oranında artış görüldü

850 MİLYON ÖDENMEYEN BORÇ VAR: 2016 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla 842,5 milyon TL olan sektörün toplam tahsili gecikmiş alacakları, Eylül 2017 sonu itibarıyla yüzde 2,38 oranında artarak 850,1 milyon TL’ye yükseldi. Tahsili gecikmiş alacaklar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,25 oranında arttı

DURUM VAHİM: Kredilerde 2017 Eylül itibarıyla 7 milyon 598 bin TL olan işletme kredileri birinci sırada, Bunu, 3 milyon 815 bin TL ile tüketici kredileri izliyor. Geçen yıla göre işletme kredileri 6 milyon 22 bin TL’den 7 milyon 598 bin TL’ye, tüketici kredileri ise, 3 milyon 222 bin TL’den 3 milyon 815 bin TL’ye yükseldi.

Ülkenin ekonomik verilerinin tutulduğu önemli bir kaynak olan KKTC Merkez Bankası Çeyrek Bültenlerinde ülkenin kötü durumu bir kez daha ortaya çıktı.

Merkez Bankası’nın yayınladığı Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını içeren üç aylık bültende rakamlar bankacılık adına iyi olsa da vatandaş açısından ciddi sorunların habercisi olarak görülüyor.

Bankacılık sektörünün bilanço büyüklüğü artarken, tahsili gecikmiş kredilerde de artış var. Dövizin artması ile yabancı para cinsi kredilerin azalması beklenirken aksine yüzde 8 oranında arttı.


Bankacılık bilanço büyüklüğü 24.602 milyon TL oldu


2017 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla toplam 22 bankanın 233 şube ve 3.100 personel ile hizmet verdiği KKTC bankacılık sektörünün bilanço büyüklüğü 2017 yılı üçüncü çeyreği içinde önceki çeyreğe göre yüzde 5,9, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 30, artış göstererek 24.602 milyon TL’ye ulaştı.

Mevduatlarda da artış var


2017 yılı üçüncü çeyreğinde sektörün en önemli yükümlülüğü olan mevduat yüzde 6,37’lik artışla 19.672 milyon TL’ye, en önemli varlığı olan brüt krediler ise yüzde 2,65 artışla 14.028 milyon TL’ye yükselmiş olup, mevduatın krediye dönüşüm oranı yüzde 73,89’dan yüzde 71,30 düzeyine geriledi.

Mevduatın krediye dönüşünün bir yıllık değişimine bakıldığı zaman düşüşün daha da belirgin olduğu ortaya çıkıyor.

Yabancı para mevduatı da kredisi de arttı


2017’nin üçüncü çeyrek dönemde Türk Parası mevduat yüzde 4,51 yabancı para mevduat ise yüzde 8,01 oranında arttı. Aynı dönemde Türk Parası ve yabancı para krediler de sırasıyla yüzde 0,44 ve yüzde 5,79 oranında büyüdü.

Ödemesi geciken alacaklar arttı


2016 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla 842,5 milyon TL olan sektörün toplam tahsili gecikmiş alacakları, Eylül 2017 sonu itibarıyla yüzde 2,38 oranında artarak 850,1 milyon TL’ye yükseldi. Tahsili gecikmiş alacaklar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,25 oranında arttı..


Turizmde iyileşme


Tüketici fiyatlarındaki yıllık değişimler ise Eylül ayı itibarıyla yüzde 6,6 ve yüzde 15,37 oldu. Son yıllarda sürekli artış gösteren turizm kalemleri de bir önceki yıla göre daha iyi performans göstermeye devam etti.

2017 yılı üçüncü çeyreğinde 483.108 olan toplam gelen yolcu sayısı, 2016 yılının aynı dönemine göre yüzde 7,5 oranında artmış ve son beş yılın ortalamalarının oldukça üzerinde gerçekleşti.

Kamu maliyesi artı verdi


2016 yılı ilk dokuz ayında 209,5 milyon TL fazla veren kamu maliyesi enflasyonda beklenenin üzerinde artış yaşanmasına bağlı olarak, 2017 yılının aynı döneminde 150 milyon TL bütçe fazlası verdi. 2016 ve 2017 yılları ilk dokuz aylık dönemde bütçe giderleri yüzde 24 oranında artış gösterirken, bütçe gelirlerindeki artış hızı yüzde 20’de kaldı.

İş bekleyen sayısı artıyor


KKTC Çalışma Dairesi Müdürlüğü tarafından hazırlanan işsizlik verilerine göre; 2016 yılı üçüncü çeyreği sonunda 805 kişi olan kayıtlı işsiz sayısı, 2017 yılının Eylül ayı sonu itibarıyla 751 kişiye geriledi.

2017 yılının ikinci çeyreğinde iş isteğiyle bekleyen kişi sayısı 878 iken, 2017 yılı üçüncü çeyreğinde iş isteğiyle yeni müracaat eden kişi sayısı 1.224 oldu. 2017 yılı üçüncü çeyreğinde kayıttan düşen ve işe yerleştirilen toplam 1.354 kişi dikkate alındığında bu dönem sonunda iş isteğiyle bekleyenlerin sayısı 748 oldu.

Enflasyon rakamları


2017 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki aya göre gerçekleşen enflasyon oranları, 2016 yılının aynı dönemleri ile kıyaslandığında; 2016 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında sırasıyla yüzde 0,88, yüzde 0,75 ve yüzde 0,60 olan oranları, 2017 yılının aynı aylarında sırasıyla yüzde 1,50 yüzde 0,42 ve yüzde 0,51 olarak gerçekleşti.

Hem gelir hem de gider arttı


2017 mali yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla, KKTC bütçe gelir toplamında yüzde 9,3 gider toplamında ise yüzde 26,7 oranında artış oldu. Bu değişimlerin ardından bütçe gelirleri ve bütçe giderleri 2017 yılı üçüncü çeyreğinde sırasıyla 1.169 milyon TL ve 1.176,2 milyon TL olarak gerçekleşti. 2016 yılının üçüncü çeyreğinde 141 milyon TL fazla veren kamu maliyesi, 2017 yılının aynı döneminde 7,2 milyon TL açık verdi.

2017 mali yılı üçüncü çeyreği itibarıyla bütçe gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre 99,5 milyon TL artış göstererek 1.169 milyon TL oldu.

Bütçe gelirleri içerisinde en büyük paya sahip vergi gelirleri kalemi toplamı 2017 yılı üçüncü çeyreği içinde 768,6 milyon TL’ye ulaştı.

Personel giderleri kaleminin toplam giderler içindeki payı, 2016 yılı üçüncü çeyreği içinde yüzde 39,6 iken, 2017 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 37,5 seviyesinde gerçekleşti.

2017 yılı ilk dokuz ayında, 2017 yılı için öngörülen bütçe gelirlerinin yüzde 70,9’u tahsil edilmiş, öngörülen toplam bütçe giderlerinin ise yüzde 64,9’u harcandı.


Kredilerde durum vahim


2017 yılı Eylül ayı itibarıyla 7 milyon 598 bin TL olan işletme kredileri, geçmiş dönemlerde olduğu gibi birinci sırada yer alıyor. Bunu, 3 milyon 815 bin TL ile tüketici kredileri izliyor.

Eylül 2016 – Eylül 2017 döneminde işletme kredileri 6 milyon 22 bin TL’den 7 milyon 598 bin TL’ye, tüketici kredileri ise, 3 milyon 222 bin TL’den 3 milyon 815 bin TL’ye yükseldi.

Hem TL hem de yabancı para kredilerde artış var


2017 yılının üçüncü çeyreğinde kredilerin 7 milyon 401 bin TL’si Türk Parası cinsinden, 5 milyon 776 bin  TL’si ise Yabancı para cinsinden. Söz konusu dönemde, bir önceki çeyrek döneme göre Türk Parası cinsinden kredilerde binde 5,1, Yabancı Para cinsinden kredilerde ise yüzde 5,56 oranında artış görüldü.

kaynak:havadis